Od Hajmarketa do danas: Istorija Praznika rada
Praznik rada, koji se širom sveta obeležava 1. maja, ima svoje korene u borbi za osmočasovno radno vreme koja je počela u Sjedinjenim Američkim Državama krajem 19. veka.
Industrijska revolucija bila je u punom zamahu, a radnici su često radili u teškim i opasnim uslovima do 12-16 sati dnevno. Sindikati su tokom 1880-ih počeli organizovati masovne proteste s ciljem smanjenja radnog vremena bez smanjenja plate. Ova borba kulminirala je 1886. godine tokom demonstracija koje su poznate kao Hajmarket afere u Čikagu. Naime, 4. maja 1886., tokom protesta na trgu Hajmarket, došlo je do sukoba sa policijom nakon što je bačena bomba koja je ubila nekoliko policajaca. Usledilo je nasilno gušenje protesta, što je rezultiralo smrću više radnika i policajaca, a nekoliko anarhista je uhapšeno i osuđeno na smrt u kontroverznom suđenju.
Događaji u Čikagu imali su veliki međunarodni odjek. Radnički pokreti u Europi i drugim delovima sveta počeli su koristiti 1. maj kao dan za demonstracije u korist radničkih prava. Odlučeno je na Drugom internacionalu sastanku socijalističkih i radničkih partija 1889. godine, da se 1. maj proglasi Međunarodnim praznikom rada u čast „mučenika s Hajmarketa“ i kao simbol borbe za osmočasovno radno vreme.
Nakon toga, kroz 20. vek, 1. maj se ustalio kao dan kada radnici širom sveta izražavaju solidarnost i nastavljaju borbu za bolje uslove rada, veće plate i socijalnu pravdu. U mnogim zemljama, ovaj dan je priznat kao službeni državni praznik, sa obveznim slobodnim danom za radnike.
