Skopska Čaršija kao svedok istorije Balkana

Skopska čaršija, jedinstvena trgovačka i kulturno-istorijska ambijentalna celina, zaštitni je znak glavnog grada Severne Makedonije. Reč je o najvećoj čaršiji na Balkanu, van Istanbula, koja privlači mnogobrojne turiste i predstavlja svojevrsnu atrakciju ovog grada. Zbog svoje velike istorijske vrednosti, Čaršija je 2008. godine proglašena kulturnom baštinom od posebnog značaja i od tada je pod stalnom zaštitom države.

Istorija

Prvi pisani podaci o postojanju Čaršije datiraju iz 12. veka, pa ne čudi što se u njoj prepliću tragovi mnogih kultura. Najstariji arheološki nalazi pronađeni na skopskom Kaletu pokazuju da je ovo područje bilo naseljeno još u 4. veku p.n.e, kao i da je za vreme Rimljana počela gradnja hramova, kupališta i pozorišta, što ukazuje na to da je Skoplje bio značajan verski i kulturni centar Rimskog carstva.

Za vreme osmanske vladavine, ovo mesto bilo je najveći komercijalni deo grada sa oko 30 džamija, ali i sa sarajima, hamamima  i gostionicama.  Zbog toga preovladava osmanska arhitektura iako se primećuje i uticaj vizantijske, kao i moderne arhitekture.

O zemlji koju nazivaju srcem Balkanskog poluostrva možete pročitati ovde.

Rušenje i obnova

Skopska čaršija je pretrpela velike štete od požara, zemljotresa i poplava, koji su ostavili tragove na njenom izgledu. Iako je u drugoj polovini 19. veka Čaršija počela da se obnavlja, 1908. godine opet je stradala u požaru. Razaranja su nastavljena i tokom Prvog i Drugog svetskog rata, kao i 1963. godine, kada je Skoplje pogodio snažan zemljotres, ali je obnova uništene Skopske čaršije nastavljena nakon potresa.

Danas se u okolini ove prave istorijske riznice nalazi nekoliko džamija, crkve i toranj sa satom. O kulturnoj vrednosti ovog kompleksa i zanatima, koji su nekada bili na ceni svedoče razni predmeti izloženi u Muzeju Stare Skopske čaršije, koji se nalazi unutar Suli hana. Takođe, mnogi objekti koji su nekada bili prenoćišta ili amami, danas se ponovo koriste i služe kao prostor za održavanje različitih kulturnih i umetničkih događaja.

Šta posetiti?

Ukoliko se zateknete u Skopskoj čaršiji, obavezno posetite i znamenitosti koje se u njoj kriju ili se nalaze u njenoj neposrednoj blizi. Takve su Dušanov ili Kameni most, Crkva svetog Dimitrija, Daut pašin hamam, spomenik Skenderbegu (na samom ulazu u čaršiju), Kapan han sagrađen je u drugoj polovini 15. veka, Čifte hamam, Suli han – u kojem je smešten Muzej Stare skopske čaršije, a od 1982. godine i Likovna akademija, kao i Crkva svetog spasa, nastala sredinom 16. veka, koja je prilikom izgradnje morala da bude ukopana u zemlju jer osmanske vlasti nisu dozvoljavale da crkve budu više od džamija.

Ako volite šoping, dobra vest je da je glavna namena čaršije ostala ista, pa će svako ko je poseti na svakom koraku pronaći nešto zanimljivo bilo da je reč o poslastičarnicama, antikvarnicama, prodavnicama tradicionalne odeće, suvenirnicama ili radnjama u kojima ćete moći da kupite začine ili se upoznate sa starim tradicionalnim zanatima.

Da li vas zanimaju drevni gradovi Severne Makedonije? Više o tome možete saznati ovde.